Gmina Baranów znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Wieprz. Północna jej część położona jest na obszarze chronionego krajobrazu "Pradolina Wieprza". Część dorzecza Wieprza objęta jest programem Natura 2000 - obszar "Dolny Wieprz". Bogaty i zróżnicowany krajobraz obfituje w lasy iglaste, liściaste oraz mieszane.

Na terenie gminy Baranów zlokalizowany jest obszar Natura 2000 Dolny Wieprz (PLH060051). Jest to obszar położony na terenie gmin: Baranów, Firlej, Jeziorzany, Kock, Michów, Puławy, Ryki, Ułęż oraz Żyrzyn i obejmuje powierzchnię 8182,3 ha. To obszar specjalnej ochrony siedlisk występującego tu ptactwa migrującego. Naturalna dolina Wieprza, z licznymi meandrami i starorzeczami, to najlepszy przykład "półnaturalnego krajobrazu dużej doliny rzecznej" w tej części Polski.

Powierzchnia obszaru Natura 2000 Dolny Wieprz na terenie gminy Baranów wynosi ok 1102 ha, co stanowi ok 12,98 % powierzchni gminy.

Powiększ zdjęcie: Obszar Natura 2000 Dolny Wieprz (1) Powiększ zdjęcie: Obszar Natura 2000 Dolny Wieprz (2) Powiększ zdjęcie: Obszar Natura 2000 Dolny Wieprz (3)

Północna część gminy Baranów znajduje się w Obszarze Chronionego Krajobrazu "Pradolina Wieprza", liczącego łącznie 33 159 ha. W granicach gminy znajduje się jego środkowa część o powierzchni 3212 ha, co stanowi 37,83 % obszaru gminy. Celem jego utworzenia było zapewnienie ochrony wysokim walorom krajobrazowym mozaiki lasów, łąk i torfowisk oraz zachowanie powiązań w ekosystemie.

Powiększ zdjęcie: Obszar Chronionego Krajobrazu PRADOLINA WIEPRZA; (Zdjęcie nr 1) Powiększ zdjęcie: Obszar Chronionego Krajobrazu PRADOLINA WIEPRZA (Zdjęcie nr 2) Powiększ zdjęcie: Obszar Chronionego Krajobrazu PRADOLINA WIEPRZA (Zdjęcie nr 3)

Bogata roślinność "Pradoliny Wieprza" stała się siedliskiem rzadkich gatunków ptaków m. in. perkozów, derkaczy, remizów, pustułek, łabędzi niemych, błotniaków, a także zwierząt: wydry, żółwia błotnego oraz bobrów.

Powiększ zdjęcie: Rzeka WieprzRzeka WieprzPrawy dopływ środkowej Wisły długości 303 km, powierzchnia dorzecza 10 415 km2; źródła na Roztoczu Środkowym, ok. 5 km na północ od Tomaszowa Lubelskiego, przepływa przez Wyżynę Lubelską, Polesie Wołyńskie, w dolnym biegu na Nizinie Południowopodlaskiej i Środkowomazowieckiej silnie meandruje; Do Wisły uchodzi w Dęblinie; średni przepływ przy ujściu 37 m3/s; maksymalna rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu 3,4 m.

Główne dopływy:

  • Por,
  • Giełczew,
  • Bystrzyca,
  • Minina (l.),
  • Łabuńka,
  • Wolica,
  • Wojsławka,
  • Świnka,
  • Tyśmienica (pr.);

Poniżej Krasnegostawu od Wieprza odchodzi Kanał Wieprz-Krzna.

Główne miasta położone nad Wieprzem:

  • Krasnystaw,
  • Łęczna,
  • Lubartów,
  • Dęblin.

Źródło: Encyklopedia multimedialna PWN